Hói đầu di truyền như thế nào? Cách phòng ngừa và làm chậm hói đầu di truyền

Hói đầu đặc biệt là hói đầu kiểu nam (androgenetic alopecia) là tình trạng phổ biến trên toàn cầu, ảnh hưởng đến khoảng 50% nam giới từ 50 tuổi trở lên. Một trong những nguyên nhân được nhắc đến nhiều nhất là yếu tố di truyền. Vậy hói đầu di truyền như thế nào? Gen nào gây hói đầu? Di truyền từ ai? Nếu bố hoặc ông hói thì con trai có hói không? Hãy cùng tìm hiểu kỹ dưới góc nhìn y học.

1. Hói đầu di truyền là gì?

Hói đầu di truyền (androgenetic alopecia) là một dạng rụng tóc mãn tính do yếu tố di truyền, thường gặp ở cả nam và nữ. Đây là tình trạng teo dần của các nang tóc khiến tóc mảnh, yếu và cuối cùng ngừng mọc.

Ở nam giới, hói đầu thường bắt đầu từ vùng trán, thái dương và đỉnh đầu, hình thành kiểu hói chữ M hoặc hói đỉnh.
Ở nữ giới, rụng tóc mang tính lan tỏa, chủ yếu ở vùng đỉnh đầu, nhưng hiếm khi hói toàn bộ như nam.

Cơ chế chính gây hói liên quan đến sự quá mẫn cảm của nang tóc với hormone androgen, đặc biệt là DHT (dihydrotestosterone) - một dẫn xuất mạnh của testosterone. DHT gắn vào các thụ thể androgen tại nang tóc, làm rút ngắn chu kỳ phát triển tóc, khiến tóc mọc chậm, mảnh và dễ rụng.

Mặc dù DHT chủ yếu gây hói ở nam giới do họ có nồng độ androgen cao hơn, phụ nữ vẫn có thể bị ảnh hưởng, nhất là khi có yếu tố di truyền hoặc rối loạn nội tiết (như hội chứng buồng trứng đa nang). Trong những trường hợp này, DHT vẫn có thể dẫn đến tình trạng rụng tóc lan tỏa, thưa mỏng rõ rệt ở nữ, dù mức độ thường nhẹ và tiến triển chậm hơn so với nam.

Hiểu rõ hói đầu di truyền như thế nào là bước đầu tiên để bạn có thể chủ động theo dõi và điều trị sớm.

Xem thêm: Phương pháp lăn kim trị hói đầu có hiệu quả? Quy trình và những điều cần biết

2. Hói đầu di truyền như thế nào?

Để hiểu rõ cơ chế di truyền của hói đầu, hãy cùng tìm hiểu những thông tin dưới đây.

2.1. Gen nào gây hói đầu?

Y học hiện đại đã xác định gen chính liên quan đến hói đầu là gen AR (Androgen Receptor) – gen mã hóa thụ thể androgen, nằm trên nhiễm sắc thể X, do mẹ truyền cho con trai.

Ngoài ra, nhiều gen khác nằm trên các nhiễm sắc thể thường (autosomal) cũng tham gia vào sự phát triển của hói đầu, như:

EDA2R, HDAC9, WNT10A: liên quan đến quá trình phát triển và chu kỳ sống của nang tóc.
SRD5A2: gen mã hóa enzyme chuyển testosterone thành DHT – loại hormone có vai trò chính làm teo nang tóc.

Vì thế, hói đầu di truyền như thế nào không đơn giản là do một gen đơn lẻ, mà là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa nhiều gen và hormone.

2.2. Hói đầu di truyền từ cha hay mẹ?

Đây là câu hỏi rất phổ biến và thường gây hiểu lầm. Nhiều người cho rằng hói đầu chỉ di truyền từ bên ngoại vì gen AR nằm trên nhiễm sắc thể X (mẹ truyền cho con trai).

Tuy nhiên, nghiên cứu hiện đại cho thấy:

Cả bố và mẹ đều có thể truyền các gen gây hói đầu cho con.
Nếu bố bị hói đầu thì nguy cơ con trai cũng bị hói sẽ cao hơn mức trung bình. Nguy cơ này càng tăng mạnh nếu mẹ cũng mang gen liên quan đến hói đầu (như gen AR) hoặc trong gia đình bên ngoại có người từng bị hói đầu.
Nếu ông ngoại bị hói và mẹ mang gen AR, con trai có nguy cơ cao hơn bị hói đầu.

Tóm lại, để biết hói đầu di truyền như thế nào, cần xem xét tổng thể yếu tố di truyền từ cả hai bên gia đình, chứ không chỉ dựa vào bố hoặc ông ngoại.

2.3. Tỷ lệ hói đầu nếu trong gia đình có người bị hói

Một số thống kê mang tính tham khảo như sau:

Nếu bố không hói, mẹ không mang gen AR → nguy cơ hói thấp.
Nếu bố hói, mẹ không mang gen AR → nguy cơ hói ở con trai tăng nhẹ.
Nếu bố không hói, mẹ có gen AR → nguy cơ hói tăng cao.
Nếu cả bố và mẹ đều có yếu tố di truyền hói → con trai gần như chắc chắn sẽ bị hói đầu ở độ tuổi trưởng thành (trên 80%).

Tuy nhiên, ngoài di truyền, môi trường sống, stress kéo dài và chế độ dinh dưỡng cũng ảnh hưởng không nhỏ đến thời điểm và mức độ hói. Do đó, hói đầu di truyền như thế nào cần được xem xét song song với lối sống và các yếu tố nội tiết khác.

3. Cách phòng ngừa và làm chậm hói đầu di truyền?

Mặc dù hiện nay chưa có phương pháp nào phòng ngừa hoàn toàn tình trạng hói đầu di truyền, nhưng bạn hoàn toàn có thể làm chậm tiến trình rụng tóc và bảo tồn mái tóc lâu hơn bằng các giải pháp y học hiện đại. Việc hiểu rõ hói đầu di truyền như thế nào sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc theo dõi tình trạng tóc và can thiệp sớm khi cần thiết.

3.1. Sử dụng thuốc điều trị đặc hiệu

• Minoxidil (dạng xịt hoặc bôi ngoài da): Là thuốc kích thích mọc tóc được FDA Hoa Kỳ công nhận. Minoxidil giúp kéo dài chu kỳ phát triển của tóc, làm dày sợi tóc mảnh, đồng thời kích thích mọc tóc mới. Có thể dùng cho cả nam và nữ, tuy nhiên cần sử dụng đều đặn và lâu dài.
• Finasteride (dạng uống – dành cho nam giới): Thuốc này có tác dụng ức chế enzyme 5-alpha reductase, từ đó giảm nồng độ DHT trong máu – hormone chính gây teo nang tóc. Finasteride được chứng minh hiệu quả trong việc làm chậm tiến triển hói đầu, nhưng cần có chỉ định và theo dõi từ bác sĩ do có thể gây tác dụng phụ (như giảm ham muốn tình dục ở một số trường hợp).
Lưu ý: Phụ nữ không nên tự ý sử dụng Finasteride, đặc biệt là phụ nữ mang thai.

3.2. Điều trị công nghệ cao tại các cơ sở chuyên khoa

• Laser cường độ thấp (LLLT – Low Level Laser Therapy): Là phương pháp sử dụng tia laser năng lượng thấp để kích thích tuần hoàn máu dưới da đầu, tăng cường dinh dưỡng cho nang tóc và kích thích tóc mọc trở lại. Có thể thực hiện tại phòng khám hoặc sử dụng thiết bị đội đầu tại nhà.
• PRP (Platelet-Rich Plasma – huyết tương giàu tiểu cầu): Kỹ thuật tiêm huyết tương lấy từ chính máu của bệnh nhân, sau khi đã ly tâm để cô đặc lượng tiểu cầu. PRP chứa nhiều yếu tố tăng trưởng giúp tái tạo nang tóc, tăng sinh mạch máu và kích thích mọc tóc. Phương pháp này tương đối an toàn, ít xâm lấn và có thể kết hợp với các liệu trình khác.

3.3. Cấy tóc tự thân

Đây là phương pháp hiệu quả và lâu dài nhất đối với những trường hợp hói đầu nặng hoặc tóc đã rụng vĩnh viễn, không còn khả năng phục hồi bằng thuốc hay công nghệ.

Cấy tóc tự thân sử dụng chính các nang tóc khỏe mạnh ở vùng sau gáy (không bị ảnh hưởng bởi DHT) để di chuyển và cấy sang vùng hói. Sau khi cấy, tóc sẽ mọc tự nhiên, duy trì vĩnh viễn và không cần điều trị duy trì lâu dài như thuốc. Điều quan trọng là cần thực hiện cấy tóc tại cơ sở y tế được Sở Y tế cấp phép, với bác sĩ chuyên khoa và công nghệ vô trùng đạt chuẩn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Với những người đang thắc mắc hói đầu di truyền như thế nào, thì việc được tư vấn và theo dõi sớm từ bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia cấy tóc là điều rất quan trọng để tránh mất thời gian và chi phí điều trị không cần thiết.

Xem thêm: Hói đầu có di truyền không? Cách khắc phục hiệu quả

Như vậy, hiểu đúng về hói đầu di truyền như thế nào sẽ giúp bạn chủ động phát hiện sớm và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Trong đó, gen AR từ mẹ đóng vai trò quan trọng, nhưng gen từ cả hai bên gia đình đều có thể ảnh hưởng đến nguy cơ hói. Nếu bạn có người thân bị hói đầu, đừng chủ quan, hãy thăm khám sớm, xây dựng thói quen chăm sóc tóc đúng cách và can thiệp y khoa khi cần thiết. Đừng đợi đến khi “đất trống đồi trọc” mới chữa, chủ động từ sớm sẽ giúp bạn giữ được mái tóc khỏe mạnh lâu dài hơn.

--------------------

Dr Hoàng Tuấn cung cấp giải pháp toàn diện trị rụng tóc và hói đầu

Hotline tư vấn: 0969 848 606 - 0976 828 606 - 0975 848 606

Website: https://caytochoangtuan.vn/

Địa chỉ: Số 38 – 40, Biệt thự 8, KĐT Văn Quán, Hà Đông, Hà Nội